Orman yol ağı planları
Orman yol ağı planları, ormanların sürdürülebilir yönetimini sağlamak, yangınla mücadele etmek, odun üretimi, bakım ve koruma faaliyetlerini yürütmek amacıyla yapılan teknik planlamalardır. Bu planlar, mühendislik, ekoloji ve ormancılık disiplinlerini birleştirir.
Aşağıda orman yol ağı planlarının yapılma süreci adım adım açıklanmıştır:
1. Hazırlık ve Mevcut Durum Analizi
Planlama sahasının belirlenmesi: Orman işletme şeflikleri düzeyinde yapılır.
Veri toplama:
Mevcut yolların haritası (varsa yol şebeke planı).
Sayısal haritalar, eğim, bakı, arazi sınıfları.
Orman amenajman planı verileri.
Ekolojik ve sosyal hassas alanlar.
Uydu görüntüleri / dron ile arazi kontrolü yapılabilir.
2. Etüt ve Değerlendirme
Mevcut yol ağının uygunluğu analiz edilir.
Yol hizmet alanları hesaplanır.
Her yolun hizmet verebildiği alan belirlenir.
Hizmet dışı kalan yerler belirlenir.
Eğim analizi yapılır: Yol inşaatı açısından zorluk dereceleri belirlenir.
3. Yol Sınıfı ve Yoğunluğu Belirleme
Orman yolları genellikle şu şekilde sınıflandırılır:
Ana yollar (A sınıfı)
Tali yollar (B sınıfı)
Yangın yolları / bakım yolları (C sınıfı)
Yoğunluk belirleme: Genellikle km/1000 ha olarak ifade edilir. Standartlara göre belirlenir (örneğin, 15–25 km/1000 ha).
4. Yeni Yol Güzergâhlarının Planlanması
Topografya ve çevresel faktörler dikkate alınarak güzergâhlar belirlenir.
GIS ve CAD yazılımları (ör. ArcGIS, Netcad) ile güzergâh çizimleri yapılır.
Maliyet, çevresel etki, işlevsellik göz önünde bulundurularak optimum hatlar seçilir.
5. Projelendirme ve Raporlama
Yol planı haritası hazırlanır.
Teknik rapor hazırlanır: Yol uzunlukları, türleri, hizmet alanları, maliyet analizleri yer alır.
İnşaat öncelik sırası belirlenir.
Orman Genel Müdürlüğü (OGM) onayına sunulur.
6. Uygulama ve İzleme
Onaylanan plana göre yol yapımı başlatılır.
Yapımı tamamlanan yollar GPS ile sayısallaştırılır, plana işlenir.
Zaman içinde yeni ihtiyaçlar veya değişen koşullar doğrultusunda plan güncellenir.